Risomania jest książką, którą chciałem przeczytać od razu, jak tylko dowiedziałem się, że będzie wydana. Co prawda zamówiwszy ją na Amazonie czekałem na dostawę blisko pół roku (kupiłem angielską edycję w przedsprzedaży), to jak tylko ją odpakowałem, byłem pewien, że warto było czekać.
Risomania jest pierwszą próbą kompleksowego opisania współczesnej sceny Riso. Autor, John Z. Komurki, skupia się na historii i ewolucji risografu oraz przekrojowo ukazuje to, co dziś na świecie najciekawsze w druku Riso. Ponieważ wiedza ta jest w Polsce praktycznie w ogóle nie znana, a samo Riso dopiero zaczyna zyskiwać na popularności, Risomania staje nieocenionym narzędziem budowania świadomości drukarskiej w rodzimych miłośnikach grafiki.
Książka jest podzielona na kilka części. Lekturę zaczynamy od rysu historycznego związanego z drukiem szablonowym, który pozwala zrozumieć, skąd bierze się fenomen Riso. Ponieważ w tym przypadku technologia druku równa się konkretnej maszynie, autor zapoznaje nas z ewolucją risografu i krokami milowymi, które doprowadziły do faktu, że dziś jest to jedna z najpopularniejszych metod pracy wśród artystów self-publisherów.
Po uporządkowaniu rozproszonych, historycznych informacji, przechodzimy do kolejnej, super ciekawej części. John Z. Komurki poznaje nas z pionierami i innowatorami oraz kreśli ich porterty. W książce znajdziemy rozmowy m.in. z Jo Franken, kierownikiem Charles Nyples Lab. Jeśli jeszcze nie słyszeliście jeszcze o tej pracowni, naprawdę najwyższy czas nadrobić zaległości. Pracownia ta to jedne z epicentrów światowego ruchu Riso i źródło wielu innowacji w tej technice. Ponadto znajdziemy wywiad m.in. z Knust Publishing, pionierami holenderskiego publikacji artystycznych i druku szablonowego. Wychodzi na to, że Benelux to światowa stolica Riso.
Książka byłaby niepełna, gdyby zabrakło materiału ilustratorskiego. Trzeba przyznać, że różnorodna galeria wybranych druków daje dobrze odczuć, na czym polega specyficzna estetyka Riso i w jakich obszarach najchętniej poruszają się artyści. Ciekawostką jest, że zupełnie przypadkiem w książce znaleźliśmy druki Pawła Mildnera, naszego współpracownika i jednego z ulubionych ilustratorów. Paweł sam nie wiedział, że jego praca jest reprodukowana w książce (ilustruje studio We Make It – Berlin) – chyba należy mu się jakaś kopia od wydawcy?
A propos artystów. Książka prezentuje również specyficzny fenomen, typowy dla grafiki. Działalność artystyczna ściśle wiąże się z warsztatem rozumianym jako pracownia i sprzęt. Ciężko nam wymienić nazwiska poszczególnych artystów kojarzonych z Riso, lecz przed oczami stają nam przede wszystkim szyldy pracowni i skupionych wokół nich środowisk. Myślę, że to bardzo ciekawa cecha współczesnej grafiki, w której mocno liczy się wspólnotowość i społeczny charakter druku. W końcu grafika polega na duplikowaniu oryginalnych prac, tworzeniu nakładów dostępnych dla szerszych mas.
Książkę zamyka nieco słabsza część, w której znajdziecie instrukcje przygotowania materiałów na Riso oraz indeks wybranych pracowni. O ile nie siedzicie mocno w tym temacie, to na pewno będzie wartością. Dla osób, które mają już pewne rozeznanie w świecie Riso, ten rozdział nie będzie przynosił nic nowego a internet pozostanie cenniejszym źródłem wiedzy.
Podsumowując warto jeszcze raz podkreślić, że tego typu publikacja to absolutny must-have dla każdego, kto choć trochę interesuje się współczesnymi formami druku lub grafiki warsztatowej. Risomania nie ma swojego odpowiednika, jest książką unikalną. Walorem jest projekt i estetyka, bardzo spójne z tym, co w wymiarze wizualnym znaczy dziś Riso.
RISOMANIA – pierwsza książka opisująca fenomen zjawiska artystycznego związanego z drukiem Riso.
Ilość stron: 230
Oprawa: twarda
Język: angielski
Dzięki uprzejmości wydawcy Vetro Editions mamy dla Was 5 książek po cenie hurtowej (bez prowizji księgarskiej). Cena detaliczna 40€, w naszym sklepie za 119zł.
Michał Chojecki
Założyciel Oficyny Peryferie. Artysta wizualny, autor książek i projektów artystycznych. Adiunkt na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie. W 2015 roku obronił doktorat w dziedzinie książki artystycznej.